Çipli kimlik koruma altında
Yeni çipli kimlik kartı başvuruları ve basımları tüm iller için 2 Ocak'ta başladı. 80 milyon vatandaşa ait her türlü bilgi kale gibi korunuyor. Kimlikleri basıldığı binanın dış kaplaması manyetik veri yaymaya karşı izole edildi.
Nüfus Genel Müdürlüğü kampusuna yapılan ve kale gibi korunan yeni kartların basıldığı merkezin girişinde gelen kişi için doğrulama, kimlik tanıma ve yetkilendirme işlemleri başlıyor.
Her kapıdan geçilmiyor
Kartların basımının yapıldığı kata çıkarken hemen her yerde birbirinden cam kapılarla ayrılmış bölmeleri, odalar bulunuyor. Her cam kapıdan herkes geçemiyor. Binada çalışan herkesin özel yetkilendirildiği ve giriş çıkış yapabileceği alanlar belli. Yani kartınızı okutmadan öyle istediğiniz her yere giremiyorsunuz, eğer o bölme için yetkiniz yoksa kapıda kalıyorsunuz.
Bina Tempest NATO Zone 2 standartlarına göre yapılmış. Yani, uluslararası askeri standarda göre inşa edilmiş. Bu kriterlere göre hazırlanmış bu binadan dışarıya herhangi bir veri aktarımı mümkün olmuyor. Aynı şekilde uzaktan kablosuz veri çalınması da olanaksız kılınıyor. Binanın tüm camları özel bir filmle kaplanmış ve basımın yapıldığı odanın içinde kör nokta bırakmayacak kadar çok kamera bulunuyor. Tüm bina dış kaplaması, manyetik veri yaymaya karşı izole edilmiş, teknik tabiriyle bir Faraday Kafesi oluşturulmuş. Sadece tanımlı kişilerin girebildiği bu alan içinde makina operatörleri ve kalite kontrol elemanları görev yapıyor. Sistem, içeride şöyle işliyor:
Kart asansörü
Başvurudan sonra kartların kişisilleştirilmesi işlemi başlıyor. Milliyet'in haberine göre, kartlar basılıyor ve son olarak kalite kontrol personeli tarafından kartlar tek tek hem görsel olarak hem de çiplerin çalışıp çalışmadığına yönelik kontrolden geçiriliyor. Daha sonra bir “kart asansörü" vasıtasıyla alt kata gönderilerek burada zarflanıyor ve aynı binadaki PTT'ye teslim ediliyor.
Nasıl kullanacağız?
Yeni kimliklerin kurumlarda nasıl kullanılacağı da merak ediliyordu. Kurumlar ancak kendilerine verilen yetkiler doğrultusunda kimlik “doğrulaması" yapabilecek. Bu da kişinin fotoğrafıyla, PIN şifresiyle ya da biyometrisi ile doğrulama yapabilecek. Standart kart okuyucularla kimlik numarası, ad ve soyad bilgileri okunabilecekken, Kart Erişim Cihazları (KEC) ile kurumlar verilen yetkiler doğrultusunda vatandaşın bilgilerine erişebilecek. Yani kurumlar, kartlardaki çipi kendi sistemine okuttuğunda, vatandaşın her bilgisini göremeyecek. Sadece kendisi için tanımlı bilgilere erişebilecek. Mesela bir kurum, öyle tanımlandığı için sadece kişinin fotoğrafına ve ad-soyad bilgisine erişebilecekken, bir başka kuruma daha detaylı bilgilere ulaşabilme yetkisi tanınabilecek. Biyometrik veri ile doğrulama yapma yetkisi verilen kurumlar ancak biyometrik veri ile doğrulama yapabilecek.
Mevcut kimlik yenisini alana kadar geçerli
Yeni kimliklerin dağıtımının 3-4 yıl içinde tamamlanması öngörülüyor. Vatandaşların elinde bulunan nüfus cüzdanları, değiştirilmesini zorunlu kılan haller dışında yenisi ile değiştirilinceye kadar geçerli olacak. Kimlik kartları için başvuru esaslı bir uygulama söz konusu. Tüm vatandaşlar, mevcut nüfus cüzdanı ya da pasaport, ehliyet gibi kimlik yerine geçen belgeleri ve son 6 ay içinde çekilmiş bir biyometrik fotoğrafıyla yeni kimlik için başvurabiliyor. Başvurular, internetten “https://ekimlikrandevu.nvi.gov.tr" adresinden ve “199" numaralı çağrı merkezinden yapılabiliyor. İlçe nüfus müdürlükleri, randevusuz başvuruları da kabul ediyor ancak ciddi yığılmalar olabildiği için yetkililer randevu ile gelinmesinin, işlemlerin hızlıca halledilmesi açısından daha yararlı olduğunu söylüyor.
Vatandaşlar randevulu veya randevusuz nüfus müdürlüğüne gelerek işlemlere başlıyor. Başvuru sırasında kişinin parmak izi, parmak damar izi ve el ayası olmak üzere 3 biyometrik verisi alınıyor. Kişinin biyometrik fotoğrafı da taranarak sisteme konuluyor. Eğer kişinin sistemde kayıtlı adresi bulunmuyorsa, adres beyanı alınıyor. 16 TL'lik “kart ücreti"ni de ödedikten sonra vatandaşa birer PIN zarfı veriliyor. Bu zarfın içinde yeni kimliğini teslim aldıktan sonra kişi tarafından ilçe nüfus müdürlüklerindeki KIOSK'lardan değiştirilebilecek “PIN" şifresi ve kimlik doğrulamaya yönelik “kişisel mesaj"ın yanı sıra, birer PUK şifresi yer alacak. Başvuru tamamlandıktan sonra vatandaşlara artık kimlik kartlarının PTT yoluyla ellerine ulaşmasını beklemek kalıyor. Yeni kimliğini alan vatandaştan, eski kimliğini teslim etmesi istenmiyor ama eski kimlikler, yeni çipli kimlik kişinin eline geçtiği andan itibaren hukuken geçersiz hale geliyor. Geçerlilik süresi 10 yıl olacak kartların kaybedilmesi halinde 32 TL bedel alınıyor.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.