Psikolojik danışmanlık nedir? Psikolojik danışmanların sorunları nelerdir? Çalışma koşulları nedir?

Okullarda önemli rol alan psikolojik danışmanlık hakkında merak edilen bütün soruları ve cevapları derledik.

İşte öğrencilerin motive olması hem ders başarısı hem de sağlıklı arkadaşlık kurması gibi önemli etkenleri taşıyan, bu konularda okullarda destek sağlayan psikolojik danışma ve rehberlik hizmeti hakkında teferruatlı bilgiler:

PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK HİZMETLERİ DEYİNCE NE ANLAMALIYIZ?

Psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri; bireyin kendini tanıması, anlaması, sahip olduğu gizil güçleri keşfetmesi, geliştirmesi ve bulunduğu topluma aktif uyum sağlayarak kendini gerçekleştirmesi için sistematik olarak ve profesyonelce sürdürülen psikolojik yardım hizmetleridir. Bu hizmetler, ülkemizde daha çok okul sisteminde verilmektedir.

2000’li yıllara kadar ülkemizde okullardaki rehberlik servislerinden beklenti daha çok “düzeltici ve çare bulucu” işlev göstermek; okulda hem eğitsel hem kişisel ve sosyal alanda sorunlu öğrencilerle uğraşarak “sihirli değnek” misali sorunların ortadan kaldırılmasına yönelik kriz odaklı bir anlayış esas alınmıştır. Bunun yanı sıra, okullarda PDR hizmetleri adı altında, bireye yönelik doğrudan bireyi tanıma, psikolojik danışma, bilgi toplama ve yayma, yöneltme ve yerleştirme, izleme ve değerlendirme, oryantasyon hizmetleri ile bireyi dolaylı yoldan etkileyen konsültasyon, araştırma ve değerlendirme, çevre ve veli ile ilişkiler hizmetleri verilmektedir. Ancak 2000’li yıllardan itibaren okullarda kapsamlı gelişimsel rehberlik modeli ele alınmaya başlanmıştır.

Günümüzde okul PDR programlarında benimsenen gelişimsel rehberlik modeli, öğrenciye, gerek okulda gerekse yetişkin yaşamda başarılı olması için ihtiyaç duyduğu beceri ve yaşantıları kazandırmayı hedeflemektedir. Bu model öğrencilerin ihtiyacı dikkate alınarak, gerçekleşmektedir. Kapsamlı gelişimsel rehberlik programı, rehberlik ve psikolojik danışma etkinliklerinin anaokulundan lisenin sonunda kadar kapsamlı ve sistematik bir şekilde planlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinden ibarettir.

OKULLARDA PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN YETERLİLİKLERİ VE ÇALIŞMA KOŞULLARI İLE İLGİLİ NELER SÖYLEYEBİLİRSİNİZ?

Okullarda PDR programının başarılı bir biçimde hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi için okul psikolojik danışmanının mesleki açıdan yeterli olması, okullarda çalışan psikolojik danışmanın yeterli sayıda olması; yöneticilerle, öğretmenlerle ve ailelerle işbirliği içinde olması ve onların desteğini alması gerekir. Görevlerin yerine getirilmesinde okul personelinin istekliliği, anlayışı ve işbirliği önemlidir.

PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN YAŞADIKLARI TEMEL SORUNLAR SİZCE NELERDİR?

Yöneticiler ve öğretmenlerin psikolojik danışmanlara karşı önyargılı olmaları, işbirliği yapılmaması dışında, okullardaki fiziki imkânsızlıklar, bürokratik işler, görev tanımındaki belirsizlikler, alan dışı atamalar, görevlendirmeler, uygulamalar için zaman olmaması, mesleki yetersizlikler, eğitim politikaları ve okul yapılarına göre okul psikolojik danışmanının rol ve sorumluluklarının değişkenlik göstermesi önemli mesleki sorunlardır.

Okul psikolojik danışmanlarının mesleki ilerlemelerinde ve yeterlik kazanmalarında en önemli faktörlerden biri de psikolojik danışmanların fiziksel açıdan rahat ve aynı zamanda güvenli bir atmosferde çalışıyor olmalarıdır. Okul rehberlik servislerinin fiziki ortam ve donanım açısından elverişli olması verilecek rehberlik hizmetlerini daha nitelikli hale getirmektedir.

Mesleki uygulamada psikolojik danışmanların sahip olduğu kişisel özellikler, mesleki bilgileri ve becerileri ile mesleğe yatkınlıkları önemlidir. Okullarda PDR hizmetlerini verebilecek mesleki bilgi ve beceriye sahip olmak ve bunları zaman zaman arttırmaya yönelik gayretler içinde olmak hizmetleri etkili kılmaktadır.

REHBERLİK SERVİSİNE ÖĞRENCİLER DAHA ÇOK HANGİ SORUNLAR NEDENİYLE İHTİYAÇ DUYMAKTADIRLAR?

Sınav kaygısı, ergen sorunları, gruplaşma, akran zorbalığı, verimli ders çalışma, ailevi sorunlar, saldırganlık en çok tekrarlanan problemler olarak gözlemlenmektedir.Yine öğrencilerin okul rehberlik servislerine başvurma nedenleri arasında; bir üst okul hakkında bilgi, sınav bilgilendirmesi, öğretmen sorunları, mesleki rehberlik, uyum sorunları ve okulda yaşanan şiddet olayları sayılabilir.

PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK HİZMETLERİNDEN İSTENİLEN DÜZEYDE FAYDA SAĞLAYABİLMEK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

Okullarda yürütülen PDR hizmetlerinin etkili olabilmesi için; okul müdürlerini, rehber öğretmenleri, öğretmenleri, öğrencileri ve velileri içine alan bir takım çalışması gerekir.

Okul müdürü, bir okuldaki rehberlik hizmetlerinin işleyişinden doğrudan doğruya sorumludur. Rehberlik hizmetlerinin yerine getirilmesinde hem kaynak sağlayıcı rolü hem de rehberlik programının hazırlanması, uygulanması ve işler hale getirilmesinden sorumlu bir lider olarak işbirliği içinde olmak zorundadır. Veli ile gerçekleştirilen işbirliği ve karşılıklı anlayış ve saygı da çok önemlidir.

Ve özellikle psikolojik danışmanın yeterlilikleri , kişisel özellikleri çok çok daha önem kazanmaktadır.

Bu kişisel özellikler; sıcak ve kabul edici olmak, empatik olmak, esnek olmak, öz farkındalık, içtenlik, yardım etmek, dürüstlük, sabırlı, sebat, lider, güvenilir, iletişim kurabilen, enerjik, sır tutan, ön yargısız, örnek olma olarak sıralanabilir.