‘Küçük çiftçi bitti, marketler kazandı’ (Özel Haber)

Son zamanlarda artış gösteren meyve ve sebze fiyatlarına ilişkin gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Sebze fiyatlarıyla ilgili önümüzdeki hafta bazı gelişmeler olacağını belirtti. Bakan Berat Albayrak “Belediyelerimiz hızlı bir kurulumla uygun fiyatla tanzim satış yerleri imkânı sağlayacak. Tarladan sofraya profesyonel, bütünleşik bir adım atılacak. Seracılıkla alakalı yeni yatırım, dönüşüm konusunda bir paket hazırlayacağız. Paketi bu hafta açıklayacağız. Kamu olarak biz sera konusunda stratejik bir yatırım yapılanmasına gideceğiz. Güçlü bir ekosistem kuracağız, çok hızlı adımlar atacağız” diye konuştu.

‘ARZ VE TALEBİ DENGELEYEN  BİR SİSTEM OLUŞTURULMALI ‘

Berat Albayrak’ın açıklamalarına ilişkin değerlendirmede bulunan Konya Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Başkanı Adnan Pirinç, “Yapılması düşünülen uygulamanın başarılı olacağını düşünmüyorum. Bunlar çare üretecek çözümler değil. Fiyatların süspanse edilebilmesi için arz ve talebi dengeleyen bir sistem oluşturulmalı. Serbest piyasa ekonomisinde arz düşük olup, talep de fazla olursa fiyatların düşmesini kimse beklemesin. Fiyatların düşmesi için üretimi yükseltmek lazım. Üretimi de planlı ve denetlenebilir bir sistemle oluşturmamız gerekir” diye konuştu. Soğan ve patateste yaşanan yükselmeyi de değerlendiren Pirinç, “Madem elimizdeki soğan ve patates yetmeyecekti ihracatına neden izin verildi. Patates ve soğan yetmeyip ihraç edilirse, şimdi de ithal etmek zorunda kalırsınız. Buna benzer sorunlar yaşamamak için üretim planlamasından sonra ürüne doğru yerde, doğru fiyatı oluşturacak zemin hazırlamak gerekir” ifadesinde bulundu.

‘UYGULAMALARLA ÇİFTÇİ ARADAN KAYBOLDU’

2012 yılında çıkan bir yasayla nihai tüketim firmalarının önü açılarak üretilen ürünlerin çoğunun zincir marketlere gittiğini ifade eden Adnan Pirinç konuşmasını şöyle sürdürdü : “ 2012 yılında çıkan yasayla zincir marketler direkt olarak üreticiden ürün alıp, marketlerinde satışını gerçekleştirecek ve bu sayede  fiyatlar düşecek deniliyordu. O süreçte de haller suçlu bulundu. Yıllık 50 milyon ton ürün yetiştiriliyorsa bunun 10 milyon tonu zayi oluyor.  Geriye kalan 40 milyon ton ürünün sadece 12 milyon tonu hallere geliyor ve geri kalanı zincir marketlere gidiyor. Burada maliyet ve girdiler çok önemli. Mesela bu uygulamayla birlikte küçük çiftçi arada kayboldu. Haller küçük çiftçinin sığınacak limanıdır. Siz halleri kaldırırsanız, küçük çiftçiyi de komple bitirirsiniz. Şimdi zincir marketler arazi kiralayıp kendi ürünlerini yetiştiriyor.  Ürününü hallere de satmakta güçlük çeken  küçük çiftçi ise maalesef bitti. Zincir marketler rakipsiz kalınca fiyatları arzu ettikleri gibi belirlediler. Yanlış politikalar maalesef mahalle arasındaki manavlar ve semt pazarlarını da yok olmakla karşı karşıya bıraktı”

‘ÜRETİCİ ÖRGÜTLERİNİN KOOPERATİFLEŞMESİNE  KİMSE KARŞI ÇIKMAMALI’

Gıda ürünlerinde yüksek fiyatların önüne geçebilmek için gelişmiş ülkelerde uzun yıllardır, uygulanan sistemler olduğunu belirten Pirinç,  “Maalesef Türkiye’de  kimin ne ürettiği kontrol altında değil. Ne ürettiğinizi bilmezseniz ne satacağınız da sadece şansa kalır.  Bunun için üretici örgütlerinin kooperatifleşmesine kimse karşı çıkmamalı. Ama üretici örgütleri de ürünlerini ferdi bir şekilde değil de doğru yerlerde pazarlamalı. Yani ürünler belirli bir bölgede toparlanmalı. Eğer ürünler belirli bir yerde toplanmazsa herkes yine kafasına göre bir fiyat oluşturur. Mesela Antalya’ya gittiğinizde Kale İlçesinde fiyatlar başka, Finike’de fiyatlar başka. Bu fiyat farklılıklarının önüne geçebilmek için, büyük ticaret merkezleri oluşturulup, üreticilerin örgütlenmesi sağlamak lazım. Üretimin yanında  ticaret merkezlerinin de güçlü yapıda olması gerekir. Ticaret merkezlerinin içerisinde laboratuvar, soğuk zincir ve entegre tesisi, vb. birçok şeyi kapsayıcı olmalı” şeklinde konuştu.

Özel Haber : Müslüm Evci