Konya’nın yaşayan tarihi Rasim Çöğen #konyahaber

1883 tarihinde dedesi Hacı Ahmet Çöğen ile başlayan tahin helvası geleneği; ailenin 3. kuşaktan temsilcisi Rasim Çöğen’in kendisi ve oğulları ile birlikte sürüyor. Çöğen helvanın geçmişinden bahseden 90’lık Rasim Çöğen; İstanbul Caddesi üzerindeki Aziziye caminin karşısında zamanında yalnızca bir atın çember etrafında dönmesi ile tahin helvası yapan Çöğen ailesinin günümüzde Konya’nın en önemli tahin helvacısı olmasının kolay olmadığını dile getirdi. Rasim Çöğen bir yandan tarihi tahin helvacılığından bahsederken bir yandan da kurucularından olduğu Konya Sanayi Odasındaki zamanında yaşanmış gelişmelerden de bahsetti. 

“BENDE SANAYİ RUHU VAR”

Konya’da sanayileşme anlamında ve Çöğen helvacılığının bu noktaya gelmesi konusunda işin sırrının kendisinde bulunan sanayi ruhu olduğunu söyleyen Rasim Çöğen “Eskiden Konya’da yağ olarak bezir yağı satılırdı. Bezir yağı keten tohumundan çıkarılırdı, Adana’dan alırdık ve şehrimizde o yağ kullanılırdı. Ayçiçek yağını da Trakya’dan getirirdik. Daha sonraları İstanbul, Adapazarı, İzmit ve Eskişehir’de Ayçiçek yağı fabrikaları kuruldu biz de oralardan tedarik etmeye başladık. Bunlar bizde Ayçiçek yağının Anadolu’da da üretilebileceği fikrini oluşturmaya başladı. Konya’da bir fabrika kurmak için beş kişi; Sözbir’ler, biz ve bizim amcazadelerle birlikte ortaklık kurarak İngiliz Rose Dow firmasıyla anlaştık. Ereğli yolu üzerinde yaklaşık 5 bin metre kare bir arsa aldık. Suyu, trafosu olan o zamanki imkânlarla bizim için uygun bir yerdi. Rose Dow firmasından aldığımız proforma faturası ile Ticaret Odası aracılığıyla Ankara’ya mı̈racaat ederek taslağı oluşturduk. 1960 yılının başlarıydı. Aktif olarak hiçbir siyasi kuruluşta yer almadım ama sanayi ruhu ve ticaret ruhu beni hep bu tür girişimlerin içinde yer almaya yönlendirdi” diye konuştu.

“BAZI ZORLUKLAR YAŞADIK”

 Çöğen tahin helvacısının tarihinde yaşadığı zorluklar ve gelişlerine değinen Rasim Çöğen;     “Gerek kuruluş gerekse akreditif konusunda bazı zorluklar yaşadık. Bu sırada memlekette ihtilal olmuştu. Zor şartlar altında dolar tahsisini yaptırdık. Yaklaşık 15 gün sonra Ankara’dan gelen bir yazıyla bize yapılan dolar tahsisinin siyasi sebeplerle alındığı iddia ederek iptal ettiklerini bildirdiler. O yıllarda merhum Celal Bayar “ülkeyi 60 yıl geriye götürdüler” demişti. Gerçekten 60 yıl sonra Konya Şeker Fabrikası Altınekin’de Ayçiçek yağı fabrikasını kurdu. Tarihe baktım gerçekten ihtilalin üstünden tam 60 yıl geçmişti ve o gün darbelerin bu ülkeye nelere mal olduğunu çok iyi anladım. Hatta 7 milyon metrekare tevsi sahasının da bunun içine katılmasını sağladım. Sanayiciye faizsiz kredi verilmesi için uğraştık ama bir onu başaramadık. Ben kendim oradan hiç yer almadım. Bana niçin yer almadığımı soranlara “niye alayım her taraf benim” diyerek cevap verdim. Biz bu işi yaptıysak Allah rızası için yaptık çünkü orada gerçekleşen yatırımların, tesislerin manevi hazzı bize yeter” dedi.

( Berat Bayındır )