Anksiyete nedir, belirtileri nelerdir?

Anksiyete, günlük yaşamda herkesin zaman zaman yaşadığı normal bir duygudur. Ancak, anksiyete duygusu aşırı veya anormal bir şekilde arttığında, anksiyete bozukluğu olarak adlandırılan bir mental sağlık sorunu haline gelebilir. Anksiyete bozuklukları, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve iş, okul, ilişkiler gibi önemli alanlarda sorunlara yol açabilir.

Anksiyete bozukluklarının çeşitli türleri vardır. En yaygın görülen anksiyete bozuklukları şunlardır:

• Panik atak bozukluğu: Ani ve yoğun bir şekilde başlayan endişe, korku ve panik belirtileri
• Sosyal fobi: Sosyal ortamlarda utanma, eleştirilme veya reddedilme korkusu nedeniyle sosyal ortamlardan kaçınma davranışlarında bulunmak
• Yaygın anksiyete bozukluğu: Rutin olaylar karşısında bile aşırı endişe ve bunaltı hissi
• Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB): Travmatik bir olayın ardından yaşanan endişe, korku veya kabuslar
• Ayrılık anksiyetesi: Sevilen birinden ayrılma korkusu

Anksiyete bozuklukları, fiziksel, zihinsel ve davranışsal olmak üzere üç farklı boyutta belirtiler gösterebilir.

Fiziksel belirtiler

• Kalp çarpıntısı
• Nefes darlığı
• Mide bulantısı
• İshal
• Baş ağrısı
• Kas gerginliği
• Terleme
• Titreme
• Ağız kuruluğu
• Baş dönmesi
• Bayılma hissi

Zihinsel belirtiler

• Endişe
• Huzursuzluk
• Dikkat dağınıklığı
• Konsantre olmakta güçlük
• Yorgunluk
• Uyku sorunları
• Ölüm korkusu
• Kontrolü kaybetme korkusu

Davranışsal belirtiler

• Kaçınma davranışları
• Saldırgan davranışlar
• Sık el yıkama
• Kontrol etme davranışları
• Sık idrara çıkma
• Sık tuvalete gitme
• Sık saç çekme
• Sık tırnak yeme

Anksiyete belirtileri, kişinin yaşadığı anksiyete bozukluğunun türüne göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, panik atak bozukluğu olan kişilerde aniden başlayan ve yoğun bir şekilde hissedilen endişe, korku ve panik belirtileri görülür. Sosyal fobi olan kişilerde ise sosyal ortamlarda utanma, eleştirilme veya reddedilme korkusu nedeniyle sosyal ortamlardan kaçınma davranışları görülür. Günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyecek kadar şiddetliyse ve uzun süreliyse bir ruh sağlığı uzmanına başvurmak gerekir. Anksiyete bozukluklarının tedavisinde ilaç tedavisi, psikoterapi veya her ikisinin bir arada uygulanması gibi farklı yöntemler kullanılabilir.

Anksiyete belirtileriyle başa çıkmak için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:

• Düzenli egzersiz yapın.
• Sağlıklı bir diyet uygulayın.
• Yeterince uyuyun.
• Stresli durumlardan kaçının veya stresi azaltın.
• Rahatlatıcı teknikler öğrenin (örneğin, derin nefes alma, gevşeme teknikleri).
• Sosyal destek ağınızı güçlendirin.

Bu önlemlerin yanı sıra, anksiyete belirtilerinizin şiddetini azaltmak için bazı ilaçlar da kullanılabilir.